Onderzoek: SEO: impact van toerisme in Amsterdam
/De Stichting Economisch Onderzoek heeft in september 2017 zijn onderzoek naar de impact van het toerisme in Amsterdam gepubliceerd. file:///C:/Users/Gebruiker/Downloads/pb-285_rapport_seo_de_impact_van_de_bezoekerseconomie_op_amsterdam.pdf
Een kort bericht daarover verscheen in de NLTimes. https://nltimes.nl/2017/10/20/tourism-brings-eu27-billion-amsterdam
Belangrijkste conclusies (blz. 66): sterke groei in 5 jaar, maar geen groei overlast
Meer bezoekers
Het effect van de bezoekerseconomie op Amsterdam is in toenemende mate onderwerp van maatschappelijk debat. De groei in de bezoekersaantallen verklaren de aandacht en de zorg over de mogelijke negatieve effecten. Zo is het aantal bezoekers in de laatste twaalf jaar gegroeid van 11 miljoen in 2005 naar bijna 18 miljoen in 2016. Het aantal overnachtingen is gestegen van 8 miljoen naar 14 miljoen. Deze cijfers onderstrepen de aantrekkingskracht van Amsterdam en zijn omgeving op bezoekers uit binnen- en buitenland. Het aantal bezoekers aan de hoofdstad groeit sneller dan in vergelijkbare steden. Ten opzichte van een Europese benchmark groeide het aantal bezoekers aan Amsterdam in de afgelopen tien jaar 23 procent sneller.
Meer hotelcapaciteit
Het meest directe gevolg van de bezoekersaantallen is de groei in de hotelsector, de belangrijkste vorm van accommodatie voor bezoekers. In 2016 zijn er 459 hotels met ruim 67 duizend hotelbedden. De groei van de hotelsector is relatief sterker dan in vergelijkbare steden. Nergens groeide het aantal hotelbedden per inwoner sneller dan in Amsterdam.
Maatschappelijke effecten: Bestedingen en werkgelegenheid
Een direct gevolg van het groeiende aantal bezoekers is economische activiteit: in 2016 zijn in
Amsterdam circa 61 duizend banen gemoeid met het leveren van goederen en diensten aan bezoekers. Dit levert inkomsten voor werknemers en winsten voor bedrijven op die samen op jaarbasis tussen € 2,0 miljard en € 2,7 miljard bedragen. De overheid ontvangt extra belastingen en parkeergelden (exclusief bewonersvergunningen) die maximaal € 224 miljoen per jaar bedragen. Daar staan kosten tegenover die maximaal circa € 76 miljoen bedragen.
Effecten op andere markten
De afgelopen jaren was er een sterke stijging van de woningprijzen en de verandering van het
winkelaanbod. Het causaal verband met de bezoekers is echter onduidelijk. Vaak spelen andere
oorzaken een grotere rol dan de groeiende aantallen bezoekers. Op de woningmarkt is de schaarste
aan woningen de belangrijkste reden van de stijging van de prijzen. In de retailsector spelen veranderende consumentenvoorkeuren en de opkomst van de interneteconomie een grote rol. Het groeiend aanbod van winkels op het terrein van voedingsmiddelen, cosmetica en vrijetijdsartikelen lijken symptomatisch voor een stad met een sterke toename van het aantal bezoekers. Een indicatie voor de druk van de bezoekerseconomie op de samenstelling van het winkelaanbod is de ontwikkeling van de huurprijzen: De gebieden met stijgende huurprijzen voor winkels tussen 2005 en 2016 bevinden zich vooral in het centrum, terwijl de gebieden met dalende prijzen juist in de buitenwijken liggen.
De verdeling van de kosten en baten over de actoren in Amsterdam is ongelijk: sommigen profiteren
waar anderen de kosten ervaren.
Externe effecten
De externe effecten ontwikkelen zich gunstig of zijn stabiel voor Amsterdam als geheel. In het
Centrum is het aantal misdrijven echter gestegen. In vier buurten in het Centrum is de sociale
overlast toegenomen. Ook bij de externe effecten geldt dat de causale relatie met de groei van het aantal bezoekers zwak is. Vaak zijn lokale factoren belangrijker dan de bezoekers van buiten, zoals bij het effect op de sociale cohesie. Wel is de overlast duidelijk op locaties die bekend staan om hun aantrekkingskracht op bezoekers, zoals de Wallen. De impact van de bezoekerseconomie moet dus vooral op buurtniveau worden beschouwd als het gaat om het oplossen van problemen.
Tabel 6.1 Maatschappelijke effecten van de bezoekerseconomie in Amsterdam
Sector/markt Actoren Effect Omvang/Bedrag
Toeristische sector Bezoekers Bestedingen € 6,3 miljard
Bedrijven Toegevoegde waarde € 2,0 à 2,7 miljard
- waarvan werknemers Inkomen 2/3 van de toegevoegde waarde
- waarvan eigenaars Winsten 1/3 van de toegevoegde waarde
Gemeente Amsterdam Belastingen* € 68 à 224 miljoen
Subsidies € 5 à 31 miljoen
Andere kosten € 45 miljoen
Arbeidsmarkt Werknemers en zelfstandigen
Werkgelegenheid toeristische sector 61.000 banen*
Woningmarkt Huizenbezitters hogere woningprijzen** Prijsstijging 25,7% (2007-2016)/ € 767 M
Starters, doorstromers hogere woningprijzen** Prijsstijging 25,7% (2007-2016) / € 767 M
Detailhandel Inwoners Meer aanbod** 21,3% meer vestigingen (2007-2015)
o.a. door webwinkels
Winkeliers, klanten Minder winkels** 11% minder winkels (2007-2016)
Verhuurders onroerend goed
Winkelhuren** Stijging in het centrum, daling daarbuiten
Mobiliteit Vervoerders Meer bezoekers 48% stijging op weekenddagen (1990-2015)
Inwoners Congestie op de A10** 56% daling 2008-2015
Huishoudens Inwoners Sociale overlast** Stabiel voor Amsterdam als geheel (2012-2016)
Toegenomen in vier buurten in het Centrum (2013-2015)
Openbare ruimte Inwoners Zwerfafval** Constant gebleven (2012-2016)
Openbare ruimte Inwoners Verdringing Vooral op specifieke locaties
Veiligheid Inwoners Misdrijven** In Amsterdam 8% gedaald (2010-2016)
In het Centrum 7% gestegen (2011-2015)
Milieu (luchtkwaliteit)
Inwoners Fijnstof** Dalende trend op diverse locaties (2008-2016)
Sociale cohesie Inwoners Tevredenheid over sociale cohesie Stabiel (2008-2016)
In Centrum hoger dan gemiddeld in andere stadsdelen
*: deels gerelateerd aan bestedingen van bezoekers, deels van inwoners.
**: dit effect wordt deels veroorzaakt door bezoekers, deels door andere factoren.
Bron: SEO Economisch Onderzoek.
En hier het bericht dat het Parool daarover plaatste
https://www.parool.nl/amsterdam/toerisme-levert-amsterdam-2-7-miljard-aan-welvaart-op~a4522512/
[Citaat]
Zo'n grote populariteit brengt overlast met zich mee. Veel bewoners in de binnenstad ervaren dagelijks overlast, rotzooi op straat, een overvloed aan toeristenwinkels en afnemende sociale cohesie.
Vakantieverhuur
Tieben herkent deze geluiden. "Je zou dan ook verwachten dat die terug te vinden zijn in de onderzoeken, maar dat haal je er niet uit." De overlast is in Amsterdam groter dan in de rest van Nederland, maar is de afgelopen vijf jaar niet toegenomen.
Het gevoel van veiligheid is hoog in het centrum, net als de buurtbetrokkenheid.
"De problemen zijn er wel, maar dan in specifieke buurten," aldus Tieben.
Het onderzoek heeft beperkingen, erkent hij. Zo heeft drukte ook effect op de huizenprijzen, het winkelaanbod en vakantieverhuur. Dat trekt een wissel op de stad, maar is lastig in cijfers uit te drukken. Desalniettemin durft SEO de conclusie aan dat 'het aantal bezoekers en hun bestedingen sterk zijn gegroeid, terwijl de meeste negatieve effecten voor de stad als geheel stabiel zijn gebleven of gedaald'. Met andere woorden: de inkomsten zijn toegenomen, de lasten niet. Al zijn geld en geluk twee grootheden die moeilijk tegen elkaar af te zetten zijn.